Deze week staat in het teken van de Media Ukkie dagen. Tijdens deze dagen staat mediawijsheid in de opvoeding van 0 tot 6-jarigen centraal. Want het gebruik van (digitale) media willen we als opvoeders zo gezond mogelijk aanbieden aan onze kinderen. Hoe doe je dat? Waar let je op en welke apps en games zijn geschikt voor deze leeftijd?
Over internet, gamen en televisiekijken in combinatie met kinderen bestaan veelal negatieve vooroordelen. Het zijn stoorzenders die kinderen weghouden van het echte spelen, de schermen zijn slecht voor de ogen en al dat zitten is niet gezond voor kinderlichaampjes. Dit zijn deels terechte opmerkingen, maar is het dan nodig om het schermgebruik te verbannen? Gamen en filmpjes kijken is toch ook leuk, ontspannend en leerzaam?
Niet (on)gevaarlijk
Het is niet bewezen dat digitale media ongezond zijn voor dreumesen, peuters en kleuters. Een telefoon, televisie of tablet an sich is niet gevaarlijk voor kinderen. Het gaat er meer om hoe je met deze media omgaat. Alle tijd die jonge kinderen achter een schermpje doorbrengen, besteden ze niet aan activiteiten die een mooie bijdrage kunnen leveren aan hun ontwikkeling, zoals bewegen of knutselen.
Het echte leven
Stel je voor dat jouw kind een filmpje bekijkt waarin andere kinderen in bomen klimmen. Dan voelt jouw kind niet het krassen van de takken in zijn benen, de wiebelende takken onder zijn voeten en de spanning van de hoogte waarop het zich begeeft. Alleen ‘in het echt’ leert je kind van de ervaring en groeien zijn spieren. Bovendien heeft een kind -wanneer het buiten speelt- de kans om te vallen. Dan is ‘weer opstaan’ een mooie leerervaring. In het echte leven leert een kind meer. Zo geldt dat voor veel meer dingen!
Opvultijd
Sta je te wachten in de rij voor het vliegtuig? Of zit je in de wachtkamer van de tandarts? Verveelt je kind zich? Dan is het verleidelijk een mobieltje of tablet erbij te pakken en je kind een filmpje te laten kijken. Dat terwijl het heel gezond voor een kind is om zich van tijd tot tijd te vervelen en voor zich uit te staren. Als kinderen de ruimte en tijd krijgen voor ‘niets’, zijn ze wel zo creatief om dit vanzelf in te vullen met ‘iets’. Een game of filmpje is ‘makkelijk vermaak’. Leert een kind zichzelf te vermaken? Dan is dat een les voor het leven.
Schermtijd, waar let je op?
Toch is gamen en televisie kijken is ook gewoon super leuk én kan het enorm leerzaam zijn. Om dit verantwoord aan te bieden zijn er een aantal punten waar je op kunt letten.
Prikkelt het?
Voor jonge kinderen is het fijn wanneer de situatie in het spel herkenbaar is. Denk aan een game die zich afspeelt in de speeltuin, in een huis of de supermarkt. Een goed opgebouwde app of tool prikkelt de fantasie en maakt nieuwsgierig. Daarnaast bestaan er ook open-ended games: online spelletjes die de creativiteit stimuleren. Dit geldt ook voor online games (zie hieronder een voorbeeld: Toca Boca).
Werkt het?
Probeer als ouder een app of game eerst zelf uit. Je ontdekt dan of het spelletje wel echt zo leuk is als het belooft te zijn. Past het wel bij de ontwikkeling van jouw kind op dit moment? Zitten er niet teveel betaalde opties in die je misschien niet wilt aanschaffen? Is het veilig?
Begeleid het
Begeleid je kind bij wat het ziet; speel samen. Het leert dan meer van een spelletje of een filmpje dan zonder dat je erbij uitlegt. Laat je peuter raden in een filmpje wat er komt, bijvoorbeeld: Waar gaat beer nu naar toe? Of leg uit: Zie je dat melk uit de uiers van een koe komt? Dat is wat jij ’s ochtends drinkt. Zo help je jouw kind te begrijpen wat het ziet en de koppeling te maken tussen de situatie uit de 2d-wereld (digitale media) en de ‘echte’ 3d-wereld.
Stuctureer het
‘Mama.. mag ik nu een filmpje kijken?’ Spreek je geen duidelijke momenten af waarop jouw peuter iets mag kijken of een spelletje doen? Dan kan deze vraag je vaker dan je lief is ter ore komen. Door een structuur in te bouwen en je daaraan vast te houden, vraagt jouw kind dit niet meer. Het weet immers al wanneer het mag.
Doe het voor
Een lastige, maar… geef zelf het goede voorbeeld. Bankieren, bellen, mailen, muziek of de verwarming aanzetten, het kan allemaal met je telefoon. Grote kans dat je ‘m dus regelmatig in je hand hebt. Dat zien je kinderen ook. Dwing jezelf om je telefoon vaker aan de kant te leggen. Dan voorkom je daarmee dat je kind het beeld krijgt dat veelvuldig mediagebruik normaal is. Wist je dat je op veel telefoons kunt zien hoeveel tijd je erop doorbrengt?
5x apps voor peuters
Kortom, het is verstandig om digitale media op een bewuste manier te gebruiken. Jij bepaalt als ouder zelf wat je het beste bij jouw gezin vindt passen. Ben je opzoek naar leuke educatieve apps voor jouw peuter? Lees dan nog even verder, want hieronder delen we er een paar. Heb jij zelf nog goede tips? Laat het ons weten!
Toca Boca
De apps van Toco Boca zijn een voorbeeld van open-ended games. Je kind kan een eigen wereld bouwen, een natuurgebied of situaties naspelen. Je kunt een app uitkiezen die bij de interesse van jouw kind ligt. De app is kleurrijk, prikkelt de fantasie en het is nog niet nodig om te kunnen lezen. Het is daarmee geschikt voor oudere peuters. De app is gratis, maar om het leuk te kunnen spelen is het wel een betaalde uitbreiding van het spel wel aan te raden.
Z@ppelin
De app van Z@ppelin is gratis en geschikt voor peuters. De filmpjes en spelletjes die je erop kunt spelen zijn veilig en komen overeen met de filmpjes die via NPO te zien zijn. Je kunt kiezen om liedjes te luisteren en mee te zingen, spelletjes te spelen zoals memory of kleurplaten maken en je kunt filmpjes kijken die geschikt zijn voor kinderen.
Bobo
De wat oudere peuters kunnen zich vermaken met de app van Bobo. In de boomhut van Bobo kunnen kinderen allerlei spelletjes spelen die een educatief karakter hebben. Zo kunnen ze meezingen met Engelse liedjes, kleuren en vormen leren in de kleurhut en in een andere hut zelfs al kennis maken met letters. Leuke bijkomstigheid: de app is helemaal gratis.
Squla
De app van Squla is ook erg leuk voor peuters. Het aanbod van spelletjes, voorleesverhaaltjes, quizzen is erg groot. De kans dat je peuter uitgespeelt raakt is erg klein. Squla biedt leerzame oefeningen aan voor kinderen tot en met klas 1 van de middelbare school. Jij kunt ervoor kiezen alleen het peuteraanbod te willen zien. Squla groeit met jouw kind mee. Om te spelen betaal je aan Squla een bedrag per maand, je neemt een abonnement af.
Nijntje
Jonge kinderen kunnen zich ook uitstekend vermaken met de app van Nijntje. In de wereld van Nijntje loop je een dagje met Nijntje mee. Nijntje staat op, gaat tanden poetsen, bakt een taart en geeft plantjes water in de tuin. De app is rustig, herkenbaar en zonder al teveel prikkels. Leuk voor peuters dus. De app is helemaal gratis.
De Media Ukkie Dagen is een initiatief van Netwerk Mediawijsheid. Tijdens deze dagen (van 24 tot en met 31 maart 2023) wordt aandacht gevraagd voor mediaopvoeding van kinderen in de leeftijd van 0 tot 6 jaar. Het thema van dit jaar is ‘Balans: bewegen met media.’ Wil je meer informatie over dit onderwerp? Kijk dan vooral eens op mediaukkiedagen.nl
